Οι δημοτικές εκλογές συχνά δημιουργούν μεγάλες προσδοκίες στους ψηφοφόρους. Οι προεκλογικές εκστρατείες, γεμάτες από υποσχέσεις για αλλαγή, ανάπτυξη και βελτίωση της καθημερινότητας, δίνουν την ελπίδα ότι μια νέα αρχή θα φέρει την πολυπόθητη πρόοδο. Ωστόσο, λίγους μήνες μετά τις εκλογές, η απογοήτευση καταλαμβάνει τη θέση της αρχικής αισιοδοξίας. Γιατί συμβαίνει αυτό;
1. Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες
Κατά την προεκλογική περίοδο, πολλοί υποψήφιοι παρουσιάζουν φιλόδοξα προγράμματα που συχνά βασίζονται σε υπερβολές. Υποσχέσεις για άμεσες λύσεις σε χρόνια προβλήματα, όπως οι κακοτεχνίες στις υποδομές, η καθαριότητα και η ανάπτυξη, δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι η αλλαγή είναι απλή υπόθεση. Όταν η νέα δημοτική αρχή αρχίζει να λειτουργεί μέσα στα πλαίσια της γραφειοκρατίας, των περιορισμένων πόρων και των νομικών εμποδίων, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πολύ διαφορετική.
2. Η έλλειψη επικοινωνίας
Αμέσως μετά την εκλογή τους, πολλοί δήμαρχοι και δημοτικές αρχές αποτυγχάνουν να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά με τους πολίτες. Οι ψηφοφόροι αισθάνονται ότι δεν υπάρχει διαφάνεια, ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς τη δική τους συμμετοχή, και συχνά παρατηρείται αδιαφορία για τις καθημερινές ανησυχίες των πολιτών. Η έλλειψη ενημέρωσης οδηγεί σε έλλειψη εμπιστοσύνης.
3. Η βραδεία εφαρμογή έργων
Έργα που παρουσιάστηκαν ως “εύκολες νίκες” πριν τις εκλογές συνήθως χρειάζονται χρόνο για να υλοποιηθούν. Προβλήματα όπως οι χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδοτήσεων ή οι περιορισμένοι προϋπολογισμοί καθυστερούν την εκτέλεση έργων. Οι πολίτες, όμως, συχνά απαιτούν άμεσα αποτελέσματα, αγνοώντας τους θεσμικούς περιορισμούς.
4. Η αλλαγή προτεραιοτήτων
Μετά την ανάληψη καθηκόντων, οι δημοτικές αρχές συχνά αλλάζουν τις προτεραιότητές τους. Προεκλογικές υποσχέσεις παραμερίζονται για να εξυπηρετηθούν άλλες ανάγκες ή ακόμα και πολιτικές ισορροπίες. Αυτό δημιουργεί την αίσθηση ότι οι πολιτικοί “ξεχνούν” τους ψηφοφόρους τους μόλις εκλεγούν.
5. Η ατομική απογοήτευση των πολιτών
Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολίτες περιμένουν από τις δημοτικές αρχές να επιλύσουν όλα τους τα προβλήματα, ακόμα και εκείνα που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όταν οι προσδοκίες αυτές δεν εκπληρώνονται, η απογοήτευση γίνεται προσωπική. Η αποτυχία να αντιληφθούν τις πραγματικές αρμοδιότητες του δήμου οδηγεί σε ανώφελη κριτική.
6. Η δυναμική της καθημερινότητας
Η καθημερινότητα μιας τοπικής κοινωνίας έχει σύνθετα προβλήματα που δεν επιλύονται με απλές λύσεις. Όσο και αν μια δημοτική αρχή προσπαθεί, οι πολίτες συχνά εστιάζουν στα αρνητικά, όπως η έλλειψη καθαριότητας, οι λακκούβες στους δρόμους ή οι ανεπαρκείς δημόσιες υπηρεσίες. Αυτά τα προβλήματα συντηρούν τη δυσαρέσκεια, ανεξαρτήτως του έργου που παράγεται στο παρασκήνιο.
7. Η πολιτική κουλτούρα της διαμαρτυρίας
Στην Ελλάδα, η δυσαρέσκεια προς τις αρχές αποτελεί συχνά τη βάση της πολιτικής μας κουλτούρας. Οι πολίτες έχουν μάθει να ασκούν έντονη κριτική και να εκφράζουν απογοήτευση, ακόμα και αν οι ίδιες οι προσδοκίες τους ήταν μη ρεαλιστικές.
Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;
Για να περιοριστεί η απογοήτευση:
• Οι δημοτικές αρχές πρέπει να είναι πιο ειλικρινείς και ρεαλιστικές στις προεκλογικές τους δεσμεύσεις.
• Η επικοινωνία με τους πολίτες πρέπει να είναι συνεχής, με ενημέρωση για τις δυσκολίες και τις προόδους.
• Η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων μέσω διαβουλεύσεων ή τοπικών συνελεύσεων μπορεί να ενισχύσει την αίσθηση συνεργασίας.
Οι ψηφοφόροι, από την άλλη πλευρά, πρέπει να αξιολογούν πιο αντικειμενικά τις δυνατότητες μιας δημοτικής αρχής και να απαιτούν ρεαλισμό, αντί για εύκολες υποσχέσεις. Η αλλαγή απαιτεί χρόνο, συνεργασία και την εμπιστοσύνη ότι τα μικρά βήματα οδηγούν σε μεγάλα αποτελέσματα.