Ο καθορισμός δίκαιων και βιώσιμων δημοτικών τελών για επιχειρήσεις είναι κρίσιμος για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής. Για τη Ζάκυνθο, η οποία έχει ποικιλία επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, προτείνω τα εξής 5 μετρήσιμα κριτήρια για τον υπολογισμό των δημοτικών τελών:
1. Είδος Επιχείρησης (Κατηγορία Κλάδου)
Οι επιχειρήσεις να κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη φύση τους και τον όγκο απορριμμάτων που παράγουν. Για παράδειγμα:
• Εστιατόρια, καφέ, μπαρ
• Ξενοδοχεία και καταλύματα (με βάση τις κλίνες)
• Γυμναστήρια και κοινωφελείς χώροι
• Delivery/Takeaway επιχειρήσεις
• Γραφεία/εμπορικά καταστήματα με χαμηλή παραγωγή απορριμμάτων
• Κοινωφελείς και κοινωνικές επιχειρήσεις (με μειωμένα τέλη).
2. Τετραγωνικά Μέτρα Επαγγελματικής Χρήσης
Τα δημοτικά τέλη να υπολογίζονται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα του επαγγελματικού χώρου:
• Για κάθε κατηγορία, να υπάρχει διαφορετική χρέωση ανά τ.μ., ανταποκρινόμενη στις ανάγκες και τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
• Μικροί επαγγελματικοί χώροι (π.χ., έως 50 τ.μ.) να έχουν μειωμένα τέλη.
3. Παραγόμενος Όγκος Απορριμμάτων/Αναγκών Καθαριότητας
Οι επιχειρήσεις να κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τον όγκο και τον τύπο των απορριμμάτων τους, με βάση:
• Εκτιμώμενο ημερήσιο ή μηνιαίο όγκο απορριμμάτων.
• Ειδικές κατηγορίες απορριμμάτων (π.χ., βιολογικά απορρίμματα, ανακυκλώσιμα, ειδικά απόβλητα).
4. Οικονομική Ικανότητα (Εισόδημα ή Κερδοφορία)
• Επιχειρήσεις με χαμηλό ετήσιο εισόδημα να έχουν τη δυνατότητα μειωμένων τελών.
• Εφαρμογή ενός συστήματος κλιμακωτών εκπτώσεων για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
5. Κοινωνικός και Περιβαλλοντικός Αντίκτυπος
• Οι κοινωνικές και κοινωφελείς επιχειρήσεις (π.χ., μη κερδοσκοπικές οργανώσεις) να λαμβάνουν απαλλαγές ή σημαντικές μειώσεις.
• Επιχειρήσεις με περιβαλλοντική υπευθυνότητα (π.χ., ανακύκλωση, μείωση αποβλήτων) να επιβραβεύονται με εκπτώσεις.
Παράδειγμα Εφαρμογής:
1. Μικρό Εστιατόριο 80 τ.μ.:
• Κατηγορία: Εστίαση
• Τέλη ανά τ.μ.: 4 €/τ.μ.
• Όγκος απορριμμάτων: 300 kg/μήνα → +10% χρέωση.
• Σύνολο: (80 x 4) + 10% = 352 €/χρόνο.
2. Ξενοδοχείο 50 κλινών:
• Κατηγορία: Καταλύματα
• Τέλη ανά κλίνη: 10 €/κλίνη
• Σύνολο: 50 x 10 = 500 €/χρόνο.
3. Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση 30 τ.μ.:
• Κατηγορία: Κοινωφελής Επιχείρηση
• Απαλλαγή 50%: 30 x 2 (μειωμένα τέλη) = 60 €/χρόνο.
Αυτό το σύστημα θα μπορούσε να προσαρμοστεί στις τοπικές ανάγκες και να εξασφαλίσει δίκαιη κατανομή των δημοτικών τελών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε επιχείρησης.
Η εξασφάλιση αξιόπιστων δεδομένων είναι κρίσιμη για τη δίκαιη επιβολή δημοτικών τελών. Ο έλεγχος και η επικύρωση των δεδομένων που δηλώνουν οι επιχειρήσεις μπορούν να γίνουν με ένα συνδυασμό εργαλείων και διαδικασιών. Ακολουθούν προτάσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου:
1. Διασταύρωση με Υπάρχουσες Βάσεις Δεδομένων
• Κτηματολόγιο και Πολεοδομία: Για τον έλεγχο των τετραγωνικών μέτρων επαγγελματικών χώρων.
• ΑΑΔΕ (Εφορία): Διασταύρωση των δηλωθέντων εσόδων, κατηγορίας ΚΑΔ και δραστηριότητας κάθε επιχείρησης.
• ΕΦΚΑ: Έλεγχος του αριθμού εργαζομένων, ως ένδειξη του μεγέθους της επιχείρησης.
2. Υποχρεωτική Υποβολή Επικαιροποιημένων Στοιχείων
• Οι επιχειρήσεις να υποχρεώνονται να υποβάλουν ετήσιες δηλώσεις, όπου αναφέρονται:
• Τετραγωνικά μέτρα επαγγελματικού χώρου.
• Κλίνες, αν είναι κατάλυμα.
• Αριθμός τραπεζοκαθισμάτων, αν είναι εστιατόριο/καφέ.
• Όγκος απορριμμάτων (π.χ., τιμολόγια από τη διαχείριση απορριμμάτων ή ανακύκλωσης).
3. Επιτόπιοι Έλεγχοι
• Εξειδικευμένες ομάδες του δήμου να πραγματοποιούν δειγματοληπτικούς ελέγχους σε επιχειρήσεις:
• Μέτρηση πραγματικών τετραγωνικών μέτρων.
• Έλεγχος εγκαταστάσεων για επιβεβαίωση του τύπου και του όγκου απορριμμάτων.
• Οι έλεγχοι να γίνονται με βάση ένα ετήσιο πλάνο και να στοχεύουν κατά προτεραιότητα επιχειρήσεις με δηλώσεις που φαίνονται μη ρεαλιστικές.
4. Συνεργασία με Ιδιώτες Παρόχους Υπηρεσιών
• Οι εταιρείες αποκομιδής απορριμμάτων να παρέχουν στοιχεία για τον όγκο και τη συχνότητα συλλογής απορριμμάτων ανά επιχείρηση.
• Οι ενεργειακοί πάροχοι να δίνουν στοιχεία για την κατανάλωση ρεύματος (ενδεικτική για την έκταση και τη δραστηριότητα).
5. Ψηφιακή Πλατφόρμα Δηλώσεων και Αναφορών
• Δημιουργία πλατφόρμας όπου οι επιχειρήσεις θα υποβάλλουν τα στοιχεία τους ηλεκτρονικά.
• Η πλατφόρμα να διασταυρώνει αυτόματα τα υποβαλλόμενα δεδομένα με τις δημόσιες βάσεις (π.χ., ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο).
• Επιχειρήσεις που δηλώνουν ανακριβή στοιχεία να λαμβάνουν ειδοποιήσεις και να υπόκεινται σε έλεγχο.
6. Κίνητρα για Ειλικρινείς Δηλώσεις
• Μείωση τελών για επιχειρήσεις που παρέχουν πλήρη και ακριβή δεδομένα ή συνεργάζονται ενεργά σε δειγματοληπτικούς ελέγχους.
• Προσαυξημένα τέλη ή κυρώσεις για επιχειρήσεις που αποδεικνύονται ότι έχουν δηλώσει ψευδή στοιχεία.
7. Δημόσια Διαφάνεια και Συμμετοχή
• Δημοσίευση συγκεντρωτικών στατιστικών για τα δημοτικά τέλη ανά κατηγορία επιχείρησης, ώστε να διασφαλίζεται διαφάνεια και εμπιστοσύνη.
• Δυνατότητα ανώνυμης καταγγελίας από πολίτες ή άλλες επιχειρήσεις για ύποπτα δεδομένα.
Με αυτά τα μέτρα, ο δήμος μπορεί να εξασφαλίσει τη συλλογή ακριβών δεδομένων, να μειώσει τη φοροδιαφυγή και να εφαρμόσει δίκαιη πολιτική δημοτικών τελών.