Το διαδίκτυο έκανε την επίσημη είσοδό του στην καθημερινότητα του μέσου Έλληνα περίπου τη δεκαετία του 2000. Όσοι μεγάλωσαν και διαμορφώθηκαν πριν από αυτή την εποχή, δεν είχαν την τεχνολογία ως αναπόσπαστο μέρος της ζωής τους. Για πολλούς από αυτούς, η τεχνολογία παραμένει ένας νέος, συχνά δύσκολος, κόσμος που οδηγεί σε προκλήσεις και δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες.
Η πρόκληση της μετάβασης
Η τεχνολογική επανάσταση άλλαξε ριζικά τον τρόπο επικοινωνίας, εργασίας και καθημερινής ζωής, αλλά όχι με τον ίδιο ρυθμό για όλους. Άτομα που είχαν ήδη περάσει τη νεότητά τους ή είχαν διαμορφώσει τις επαγγελματικές και κοινωνικές τους συνήθειες πριν το 2000, βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα:
1. Έλλειψη εξοικείωσης: Χωρίς εμπειρία με τους υπολογιστές και το διαδίκτυο, πολλά άτομα δυσκολεύονται να κατανοήσουν βασικές λειτουργίες.
2. Επιφανειακή γνώση: Η ανάγκη για χρήση της τεχνολογίας (π.χ. στις τράπεζες ή για επικοινωνία) οδηγεί σε περιορισμένη κατανόηση βασικών αρχών, όπως η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα.
3. Προκατάληψη και φόβος: Για πολλούς, η τεχνολογία δεν είναι εργαλείο αλλά κάτι άγνωστο, που ενίοτε αντιμετωπίζεται με καχυποψία.
Η σύνδεση με την κοινωνία και το χάσμα γενεών
Το χάσμα γνώσης δεν είναι απλώς τεχνικό, αλλά βαθιά κοινωνικό. Νέες γενιές που μεγάλωσαν με το διαδίκτυο ως δεδομένο δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με εκείνους που δεν έχουν τη σχετική εξοικείωση. Οι συνέπειες αυτού του χάσματος είναι πολλαπλές:
• Διαφορετική κατανόηση της πληροφορίας: Άτομα που δεν έχουν συνηθίσει να αξιολογούν πληροφορίες από το διαδίκτυο πέφτουν συχνά θύματα παραπληροφόρησης.
• Αδυναμία χρήσης νέων εργαλείων: Από εφαρμογές τραπεζών έως κοινωνικά δίκτυα, η έλλειψη άνεσης με την τεχνολογία περιορίζει τη συμμετοχή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή.
• Δυσκολία επικοινωνίας: Πολλές φορές, παιδιά και εγγόνια που βασίζονται σε ψηφιακά μέσα επικοινωνίας, δυσκολεύονται να μεταφέρουν τις συνήθειές τους σε όσους δεν τα κατανοούν.
Πως επηρεάζει η ημιμάθεια ηγετικές και οικογενειακές σχέσεις
Σε τοπικές κοινωνίες όπως η Ζάκυνθος, η τεχνολογία αποτελεί πλέον εργαλείο καθημερινότητας. Ωστόσο, η διαφορά εξοικείωσης οδηγεί συχνά σε ασυνεννοησία και σύγκρουση. Για παράδειγμα:
• Στις οικογένειες, οι νέοι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους μεγαλύτερους μέσω ψηφιακών μέσων.
• Στις επιχειρήσεις, εργαζόμενοι που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς.
• Στην τοπική αυτοδιοίκηση, η έλλειψη τεχνολογικής κατάρτισης στερεί από τις κοινότητες τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν πλήρως σύγχρονες δυνατότητες (όπως ηλεκτρονικές υπηρεσίες).
Λύσεις για γεφύρωση του χάσματος
Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν είναι ατομική ευθύνη, αλλά κοινωνική ανάγκη. Η εκπαίδευση και η υποστήριξη είναι κρίσιμες:
1. Δημιουργία προγραμμάτων τεχνολογικής κατάρτισης: Μαθήματα που εξηγούν βασικές αρχές του διαδικτύου, της ασφάλειας και της χρήσης εφαρμογών μπορούν να οργανωθούν από δήμους και συλλόγους.
2. Αξιοποίηση των νεότερων γενεών: Νέοι άνθρωποι μπορούν να γίνουν “μέντορες” για μεγαλύτερους, ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ γενεών.
3. Προώθηση της τεχνολογίας ως μέσου σύνδεσης: Η τεχνολογία πρέπει να προωθηθεί ως εργαλείο που ενώνει, όχι που αποξενώνει.
Ένας κόσμος για όλους
Η εισαγωγή του διαδικτύου έφερε επανάσταση στον τρόπο που ζούμε, αλλά και διεύρυνε το χάσμα μεταξύ όσων μεγάλωσαν πριν και μετά από αυτό. Το στοίχημα για την Ελλάδα και τη Ζάκυνθο είναι να γεφυρώσει αυτό το χάσμα, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι πολίτες – ανεξάρτητα από την ηλικία ή τις συνήθειές τους – μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα στον σύγχρονο κόσμο.
Με υπομονή, εκπαίδευση και συνεργασία, μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι η τεχνολογία θα λειτουργεί ως εργαλείο σύνδεσης και προόδου, αντί για πηγή διαχωρισμού.